Ryddelig (Land)
Uitspraak: / ˈʁyðəli /
Ryddelig
Ryddelig is een archipel in het Noordelijk halfrond. Deze eilandengroep is in 1547 per abuis ontdekt door Arún van Groot-Nuvo, die dacht dat hij op de Noordkaap terecht was gekomen. Dit was echter niet het geval en na verloop van tijd heeft de bevolking zich uitgegroeid tot een hechte gemeenschap van eilandbewoners. Politiek is Ryddelig sinds de grondwetsherziening van 1848 een parlementaire democratie met een constitutionele monarchie, een staatsvorm waarbij de macht volgens de regels gedeeld wordt door de koning(in), de ministers onder wie de minister-president en de twee kamers van het parlement. Daarbij is het noemenswaardig dat elk gewest vertegenwoordigd is in het parlement, waardoor de invloed van de dagelijkse besturing verdeeld wordt. Ryddelig heeft een inwonersaantal van 9.053.466 (7 oktober 2022), verspreid over acht gewesten met een totaaloppervlak van 58.935 km3 (28% water), zijnde Arúnsberg, Bokávidur, Mestrejord, Novluka, Tuberbistúr, Ugludan, Varnabrot en Veikur. Deze gewesten worden hierna beschreven. Ryddelig ligt op 8.264. kilometer van de Noordpool.
Naam
In de vijftiende eeuw kwamen de naam Ryddelig in gebruik voor het huidige grondgebied. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Frankrijk en Engeland had deze naam geen etnische oorsprong, maar was het aanvankelijk een aardrijkskundige term, benoemd door de ontdekker van de eilandengroep vanwege het aanvankelijk rommelige terrein met bergketens en kloven die hij aantrof. Hoewel de oorspronkelijke bewoners een andere naam gebruikten, hebben ze deze in relatief korte tijd overgenomen en wordt de naam Ryddelig tegenwoordig door alle inwoners gebruikt.
Geografie
Water
Ryddelig is een eilandengroep en elk gewest wordt omringd door water. Daarnaast bestaat ongeveer 4% van de gewesten uit water, door verschillende meren die daar te vinden zijn. Het grootste meer is het Taromeer, dat te vinden is in het gewest Novluka. Hoewel Ryddelig omringd is door water, vinden er nagenoeg geen overstromingen plaats. Dit komst hoogstwaarschijnlijk door de hoogteligging van de eilanden, die over het algemeen vrij hoog is.
Landschap
De kustlijn van Ryddelig is over het algemeen vlak. Het binnenland van de gewesten is daarentegen hoofdzakelijk heuvelachtig Daarnaast hebben de gewesten Veikur en Tuberbistúr een bergketen in hun landschap staan, die het grootste deel van het jaar besneeuwd zijn.
Klimaat
Er zijn verschillende klimaten in Ryddelig. De zuidkust, het fjordengebied, heeft een zacht gematigd zeeklimaat, iets koeler dan Nederland en Vlaanderen. Ten oosten van de bergketens heerst een landklimaat. In sommige gebieden in de westelijke fjorden en het midden valt meer dan 4000 mm neerslag per jaar, terwijl de neerslag in het noorden en achter de bergen niet meer dan 600 mm per jaar bedraagt.
Gewesten
Arúnsberg
Arúnsberg is het kleinste gewest van Ryddelig. Het heeft zijn naam gekregen vanwege de vestingtoren Rústir, die koning Arún II hier vanwege de dreiging van een oorlog met de buurlanden heeft laten bouwen. Na de verhuizing van het koningshuis richting het kasteel op Mestrejórd in 1873 is deze vestingtoren ook een van de landelijk en regionale kenmerkende attracties geworden, die de toeristen van Ryddelig steevast in grote getale bezoeken. Hoewel Arúnsberg niet het grootste gewest van Ryddelig is, is het eiland nog steeds belangrijk voor de technische vooruitgang. Hier hebben zich een aantal bedrijven gevestigd die zich vooral bezighouden met het klimaatprobleem en duurzame manieren van energieopwekking. Een van de kenmerkende gerechten van het eiland is een pittige, hartige visquiche met verschillende groentes, waaronder broccoli, courgette en venkel. Het wordt er traditiegetrouw gegeten op de verjaardag van de Koning.
Bokávidur
Het gewest Bokávidur kenmerkt zich door drie meren die in het landschap te vinden zijn. De bewoners van het gewest zijn trots op hun culinaire vinding: een dessert dat lijkt op een hartige vorm van tiramisu, maar in plaats van koffie en wijn wordt er gemberthee en whisky gebruikt. Het gewest kenmerkt zich in de dagelijkse gang van zaken vooral door de actieve bevolking op het gebied van toerisme. Zo wordt in de buurt van de drie meren elk jaar een muziekfestival georganiseerd waarbij men de festiviteiten afwisselt met een aantal nachten kamperen aan het water. Wanneer dit festival niet gehouden wordt, wordt er door de bevolking meer aandacht geschonken aan de invulling van het theater Tysgóra. Dit theater is het kleinste theater van Ryddelig, met plek voor 175 man. Het theater bestaat sinds 1687 en is in 1894 benoemd tot Rijkstheater door koning Aron II, waarna het algemene toerisme op Bokávidur ook een enorme vlucht nam. Op dit moment draait in het theater de voorstelling Goré de Tys. Deze monoloog neemt maar liefst 4 uur in beslag en gaat over de grootste slag in de geschiedenis van Ryddelig.Goré de Tys is in meerdere theaters te zien.
Mestrejórd
Het gewest Mestrejórd kenmerkt zich door vier meren die in het zuiden van het landschap te vinden zijn. Naast deze meren kenmerkt het eiland zich ook door de militaire vestingstad Viggirtborg dat zich in het oosten hiervan bevindt. Dit is gebouwd omwille van de verhuizing van het koningshuis vanuit Arúnsberg. Na een langdurig bouwproces is de vesting vanaf 1873 bewoond door vorsten en familie en is het een populaire toeristische attractie voor bewoners van de gehele eilandengroep. Het kenmerkende gerecht van dit eiland is een hartige vegetarische stoofpot op basis van broccoli en pasta. Dit gerecht wordt gegeten wanneer er een nieuw parlement is gekozen door de bevolking van Ryddelig.
Novluka
Novluka is een van de grootste gewesten van het land. Een van de meest kenmerkende elementen is het woud dat zich in het oosten van het eiland bevindt. Dit woud is het grootste gebied van bebossing dat in de archipel te vinden is en is in 1974 benoemd tot rijks erfgoed, waarmee ontbossing wordt ontmoedigd. Dit is, met de invoering van de Erfgoedwet in 1981, strafbaar verklaard. Het gewest kenmerkt zich daarnaast voornamelijk door het pretpark Daríusark, dat dat in 1964 gebouwd is op het eiland in het zuiden van het gewest in opdracht van koning Arón III. In de loop der jaren is het paleis uitgegroeid tot een populaire toeristische attractie met een gemiddeld bezoekersaantal van 350.000 (augustus 2008). Een kenmerkend gerecht van Novluka is een variatie op geroosterd wild zwijn, maar met de lokale fauna. Dit gerecht wordt geregeld in de weekenden gegeten tijdens een familiediner.
Tuberbistúr
Het Tuberbistúr gewest kenmerkt zich door de drie meren van verschillende grootte die in het landschap te vinden zijn, en de bergketen in het landschap. Het gewest kenmerkt zich in de dagelijkse gang van zaken vooral door de actieve bevolking op het gebied van klimvakanties, gecombineerd met survivaltochten in het water nabij de keten. Daarnaast zijn op dit gewest ook veel dorpen en steden te vinden met een grote hoeveelheid theatergroepen. Deze groepen treden vaak op in de theaters op de andere gewesten, evenals in hun steden zelf. Een van hun theaters is het wonderschone BerStúr theater. Volgens de oorspronkelijke plannen zou de spraakmakende voorstelling Goré de Tys hier in premiere gaan. Helaas is het theater net voor de grote dag voor onbepaalde tijd gesloten vanwege instortingsgevaar. Totdat dit gevaar verholpen is spelen hier helaas geen voorstellingen meer. De meest populaire toeristische attractie zijn de oude silfurnáma zilvermijnen, waarin vanaf de ontdekking onder koning Arún V grondstoffen werden gedolven en vervolgens verwerkt tot vloeibaar zilver. Dit werd verkocht aan handelslieden die dit verwerkten tot voorwerpen waarin zij handelden. Een van de overige zaken waarmee dit gewest zich kenmerkt én onderscheid van de overige, is roomijs en suikerwafels, geserveerd in een schaal van porselein. Dit dessert wordt sinds koning Aron I traditiegetrouw gegeten op de verjaardag van de vorst, om zo de hele eilandengroep mee te laten delen in de festiviteiten.
Ugludan
Het gewest Ugludan kenmerkt zich door de het schiereiland dat ten oosten van het gewest te vinden is. De bevolking van dit gewest houdt zich, naast visserij, voornamelijk bezig met de productie van televisieprogramma’s. Op Ugludan zijn in 1963 de tv-studio’s van de publieke omroep geplaatst, waarna er verschillende commerciële omroepen niet achterbleven. Daarnaast zijn op dit gewest ook veel dorpen en steden te vinden met een grote hoeveelheid theatergroepen. Deze groepen treden vaak op in de kleinere theaters op de andere gewesten, evenals in hun steden zelf. Een van de meest populaire toeristische attracties is de zeedierentuin van Lariquek, waar 150 verschillende soorten zeedieren verzorgd worden. Een andere zaak waarmee Ugludan zich kenmerkt is een dessert op basis van een mix van siroop en water, waarbij gebruikt wordt gemaakt van een brood om dit in te dopen. Dit gerecht is een vrij algemeen, populair dessert wat ook steeds meer te zien is in andere gewesten.
Varnabrot
Het gewest Varnabrot kenmerkt zich door de de tweedeling van de bewoonde gebieden, met de rivier Varna die de twee scheidt. Varnabrot ligt vrij hoog boven het water, waardoor de tweedeling van de deelgewesten heeft geleidt tot een kloof van 142 meter boven het wateroppervlak. Deze kloof, Varnahul, is een populaire toeristische attractie voor mensen die graag kamperen en abseilen. De bevolking van dit gewest houdt zich, naast visserij, voornamelijk bezig met de handel in souvenirs van Ryddelig. Tevens zijn op dit gewest ook veel dorpen en steden te vinden met een grote hoeveelheid (amateur)muzikanten. Deze treden vaak op in de theaters op de andere gewesten, evenals in hun eigen steden en op festivals. Een andere zaak waarmee Varnabrot zich kenmerkt is hun soep op basis van een mix van runderbouillon, wortels, aardappelen en water. Dit gerecht is een vrij algemene, toegankelijke soep die ook steeds meer te zien is in andere gewesten.
Veikur
Het gewest Veikur kenmerkt zich door het schiereiland dat ten zuiden van het gewest te vinden is. De bevolking van dit gewest houdt zich, naast visserij, voornamelijk bezig met het dagelijkse bestuur van Ryddelig. Op Veikur is het parlementsgebouw te vinden, waar dagelijks vergaderd wordt en waar wetten worden gefinaliseerd en goedgekeurd. Daarnaast is het theater Syrgalot een van de grootste theaters die in het land te vinden is, met een capaciteit van ruim 300.000 man. In dit theater wordt ook elk jaar de oudejaarsconference uitgezonden, die de inwoners van Ryddelig thuis, via de lokale omroep kunnen bekijken. Op dit moment speelt het beruchte toneelstuk Goré de Tys in dit prachtig theater. Een andere zaak waarmee Veikur zich kenmerkt is een stoofpot op basis van wildvlees, waarbij de consistentie net niet de dikte van een soep heeft. Dit gerecht is een populair gerecht, dat vooral gegeten wordt op nieuwjaarsdag.
Architectuur
Ryddelig heeft een rijke architectonische stijl, waarin de bouwmeesters van weleer een stevige basis hebben gelegd voor de toekomstbestendigheid van de ontwikkeling van de dorpsontwikkeling. Eén van de kenmerkende architectonische gebouwen is het Farafjörd, een eenvoudige toren die vanaf de Middeleeuwen veelvuldig opgericht werd om de kustlijnen van het gewest te kunnen verdedigen tegen rovers vanuit zee. Deze torens staan bekend om hun vierkante, singuliere vorm, waardoor ze niet alleen een minimalistische vorm aanhouden, maar ook gemakkelijk vanuit elke hoek te verdedigen is. Dit heeft ook zeker bijgedragen in hun snel toegenomen populariteit en veelvuldige gebruik. Naast het Farafjörd is het Meltonariq een kenmerkende structuur in het Ryddeligse landschap. Dit is een groep van gebouwen dat vaak wordt ingezet als vestingstad op het platteland. Dit wordt gekenmerkt door een vestingcentrum met plat dak, waarachter twee kleine torens van verschillende hoogte gestationeerd zijn. Daaromheen staan nog enkele huizen en gebouwen, die deze torens beschermen tegen kwade invloeden van buitenaf.
Een belangrijk soort fort in de Ryddeligse geschiedenis is het vierkante, grijze fort met vier torens: de Vergoldrig. Dit fort heeft in de rijke geschiedenis van het land dubbel dienst gedaan als vestingfort en krijgsgevangenis. De Vergroldrig die verspreid over de gewesten te vinden zijn hebben in de tijd van Koning Archibald ook gediend als noodopvang voor vluchtelingen van de grote overstroming van 1834. In deze tijd was door de zware regenval een derde van de gewesten overstroomd, waardoor veel inwoners tijdelijk een ander onderkomen moesten vinden. Deze roerige tijd heeft als invloed gediend voor een nieuwe architectonische stijl die na de overstromingen van 1834 de kop opgestoken heeft: de stijl van Architjolke. Een Architjolkse vesting wordt gekenmerkt door een bouwstijl met hoofdzakelijk ronde vormen, gekenmerkt door een enkele hogere ronde toren in het midden van het bouwplan. Deze ronde stijl wordt afgemaakt door een verzameling puntige daken, vanuit waar de eventuele dreiging van buitenaf van tevoren aanschouwd kan worden. Zo blijft tot op heden ten dage de Ryddeligse architectuur continu in beweging, om onze rijke cultuur na te kunnen laten aan de volgende generaties.